Pracodawcy chcący zatrudniać kolejnych pracowników mogą im zaproponować kilka rodzajów umów. Jedne tworzone są w oparciu o zapisy znajdujące się w kodeksie cywilnym, i inne zaś regulowane są przez zapisy znajdujące się w kodeksie pracy.
Umowa o dzieło koszty jest jednym z tych wariantów, które dają możliwość znacznego zredukowania kosztów, ponieważ wtedy pracodawca nie jest zobowiązany do płacenia składek na ubezpieczenie osób przez siebie zatrudnianych. Czym tak naprawdę jest umowa o dzieło?
Umowa o dzieło nazywana jest przez wielu umową rezultatu. Co kryje się pod tym pojęciem? Oznacza to, że jej przedmiotem jest przede wszystkim efekt końcowy. Bez znaczenia pozostaje w tym przypadku przebieg jego realizowania. Dla osoby zamawiającej dzieło nie ma przecież znaczenia, w jaki sposób doszło do jego stworzenia. Liczy się dla niego efekt, który ma być zgodny z założeniami znajdującymi się w umowie. Tytułowym dziełem mogą być najróżniejsze realizacje – piosenka, obraz, strona internetowa. Każde dzieło materialne powinno być opisane w umowie. Jego charakterystyka nie powinna budzić wątpliwości, aby jakość dzieła nie była łatwa do podważenia.
Umowa o dzieło jest oparta na zapisach znajdujących się w kodeksie cywilnym. Oznacza to, że nieco inaczej wygląda tutaj kwestia obowiązków płacenia składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Umowa o dzieło nie zobowiązuje do obowiązkowego objęcia wykonawcy dzieła ubezpieczeniem społecznym oraz zdrowotnym. Istnieje jednak możliwość odprowadzania takich składek przez pracodawcę. Taka sytuacja ma miejsce na przykład w sytuacji, gdy umowa o dzieło jest zawierana z własnym pracownikiem, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Tutaj pojawiają się dodatkowe warunki. Pracodawca nie musi na przykład płacić takich składek wobec swojego pracownika, który przebywa w momencie realizacji dzieła na urlopie wypoczynkowym, macierzyńskim lub wychowawczym. Każdy pracodawca nieposiadający doświadczenia w zawieraniu takich umów powinien dokładnie zaznajomić się z charakterystyką tej umowy. Wszystko dlatego że bardzo często jest ona mylona z umową zlecenia. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma możliwość zakwestionowania takich zapisów, zarzucają jednocześnie próbę celowego uchylenia się od płacenia niezbędnych składek. O charakterze umowy nie decyduje jej nagłówek, a same zapisy. One określają, czy mowa jest o umowie o dzieło, czy o umowie zlecenia. Warto zapoznać się z różnicami występującymi pomiędzy tymi dwoma rodzajami umów, aby nie popełnić błędu i na razić się na kary ze strony polskich instytucji.
Osoby pracujące na postawie umowy o dzieło są objęte obowiązkiem odprowadzenia od wynagrodzenia podatku dochodowego. Ma to miejsce nawet pomimo tego, że nie są one objęte ubezpieczeniem społecznym oraz zdrowotnym. W momencie, gdy wynagrodzenie za dzieło nie przekracza 200 złotych, konieczne jest zastosowanie zryczałtowanego podatku w stawce 18 procent. W przypadku umowy o dzieło wykonawca ma do wyboru dwa warianty kosztów uzyskania przychodu. Do wyboru jest stawka w wysokości 20 lub 50 procentowa stawka. Jej wybór jest uzależniony od tego, czy wykonawca korzysta z praw autorskich.
Od umowy o dzieło możemy odstąpić na nieco innych zasadach jak ma to miejsce w przypadku umowy o pracę. Kodeks cywilny określa, w jakich momentach jest to możliwe. Zamawiający ma możliwość od odstąpienia od umowy jeszcze przed zakończeniem jej realizacji. Musi jednak wtedy zapłacić umówione wynagrodzenie. Zamawiający ma możliwość odliczenia tego, co przyjmującemu udało się zaoszczędzić z powodu niedokończenia dzieła. Od odstąpieniu od umowy o dzieło może świadczyć jednostronne oświadczenie woli. Nieukończonym dziełem jest w myśl polskiego prawa jest to dzieło, które nie nadaje się do wydania lub odbioru. Odstąpienie od umowy nie jest możliwe w momencie, gdy przyjmujący zakomunikuje zamawiającemu, że dzieło jest już gotowe i czeka na odbiór. Wtedy nie pozostaje nic innego jak uiszczenie za nie należności.
Od umowy o dzieło może też odstąpić z innych powodów. Takie możliwość przyjmują postać jednostronnych czynności prawnych. Jednym z najczęściej podawanych powodów odstąpienia od umowy jest fakt, że koszty realizacji dzieła okazały się większe od początkowo zakładanych, które zostały przewidziane w umowie. Daje to argument do odstąpienia od umowy.
Innym powodem odstąpienia od umowy o dzieło jest fakt, znacznych opóźnień w realizacji dzieła. Wtedy gdy zachodzą przesłanki potwierdzające, że dzieło nie będzie zrealizowane w terminie, zamawiający ma możliwość odstąpienia od umowy bez konieczności wyznaczania dodatkowego terminu.
Osoba przyjmująca też prawo do odstąpienia od umowy. Ma to miejsce w momencie, gdy do realizowania dzieła w sposób profesjonalny wymaga zaangażowania samego zamawiającego. Gdy takiej współpracy nie ma, jest przesłanka do odstąpienia od umowy. Przyjmujący ma możliwość wyznaczenia terminu do podjęcia stosownej współpracy. Po jego upływie rozwiązanie umowy jest jedynie formalnością. Wina leży wtedy po stronie zamawiającego.
